De gemeente Nuth is, net als vele andere gemeenten, in beweging. Hoewel de overdracht van de Rijkstaken in het sociaal domein naar de gemeenten, daarin een belangrijke rol speelde en nog speelt, ligt de aanleiding voor onze gemeente in een veel eerder stadium.

Vertrekpunt 2010
De aanleiding om de veranderingen in te zetten ligt opgesloten in de organisatiefilosofie uit 2010.
Er werd destijds ambtelijk en bestuurlijk geconstateerd dat de veranderende opvattingen vanuit de samenleving ten aanzien van de overheid en daarmee ook de veranderende wensen die een samenleving heeft ten aanzien van dezelfde (lokale) overheid, het noodzakelijk maakten dat de gemeente Nuth haar organisatie zou wijzigen. In de organisatiefilosofie GOAL (Gericht werken, Omgevingsgericht werken, Anders Werken en Leiding geven) werden de noodzakelijke veranderingen beschreven. Vanuit deze organisatiefilosofie is vervolgens een nieuwe hoofd- en fijnstructuur naar voren gekomen.

Nieuwe organisatiestructuur
In 2012 werd de nieuwe organisatiestructuur geïmplementeerd en werden alle medewerkers geplaatst. Tevens werd een nieuw managementteam gekozen. Dit was eveneens het moment dat ik zelf aan boord kwam (1 januari 2012). Met het vaststellen van de structuur en het plaatsen van alle medewerkers was slechts één van de voorwaarden ingevuld om te voldoen aan GOAL. Het realiseren van de doelstellingen van GOAL en daarmee het invullen van de nieuwe rol van ons als gemeente Nuth voor onze bewoners, bedrijven en instellingen, zou slechts mogelijk zijn als we inderdaad anders gingen werken. En dit zou het nodige gaan vergen.

Cultuurontwikkeling
Om de gewenste, bij GOAL passende cultuur te ontwikkelen en te laten beklijven, is een ontwikkel-plan opgesteld. Er is gekozen voor een integrale aanpak waarbij gedrag, systemen en regelingen in samenhang zijn bezien. Ter illustratie: om meer resultaatgericht te werken dient de rechtspositie-regeling daarop ingericht te zijn, zal er een systeem moeten zijn dat deze werkwijze ondersteund en zullen onze medewerkers en leidinggevenden daarop getraind moeten zijn.

Programma ‘Nuth Ontwikkelt Door’
In 2014 is gestart met de uitvoering van het programma met als onderdelen workshops, werk-groepen, trainingen, een gezamenlijke Kick Off en ‘Open Lunchbijeenkomsten’ (Lunchcafé). Met het managementteam als koploper in het programma, omdat we belangrijke cultuurdragers zijn en een wezenlijke voorbeeldfunctie hebben.
In overleg met Frank Verberne (INVORM) is een programma samengesteld en uitgevoerd, waarbij enerzijds de rol van het managementteam als richtinggevers aan de organisatieontwikkelingen werd uitgediept en geconcretiseerd en anderzijds de samenwerking als team werd bevorderd. Door zijn open houding en drive heeft Frank een belangrijke bijdrage heeft geleverd aan het ‘in sturing’ komen van het MT en het verhogen van de resultaatgerichtheid. Door het bieden van ‘zelfinzicht’ (bewust-wording van het functioneren als MT, de effecten van onze stijl en hoe hier naar gekeken wordt door medewerkers), het benoemen van gezamenlijk waarden en organisatiedoelen is er lijn en richting gekomen in het werken als MT. Frank hield ons scherp en zorgde ervoor dat we als management-team meer aangesloten raakten bij wat er (aan emoties) leefden bij medewerkers. Maar ook dat we oog kregen voor onze eigen dilemma’s en (on)zekerheden in onze veranderrol in de ingrijpende (cultuur)ontwikkeling die de gemeentelijke organisatie doormaakt.

Kick Off
Om de start van het cultuurontwikkelingstraject te markeren voor de gehele organisatie, vond in april van 2014 een kick-off plaats. We wilden namelijk een ‘gezamenlijk mindset’ creëren en tijd nemen om duidelijk te maken waarom we ons als gemeentelijke organisatie aan moesten passen aan nieuwe vragen vanuit de politiek en samenleving. We hebben in de kick-off als management onze visie op de dienstverlening en samenwerking met burgers en externe partijen verduidelijkt, als ook de ‘opdracht’ en richting van onze gemeentelijke organisatie inclusief de consequenties die dat mee zich mee brengt (in positieve, maar op onderdelen ook negatieve zin). De kick-off dwong ons als MT goed na denken over de inhoud van onze boodschap: waarom de organisatie door ontwikkelen? wat betekent het voor medewerkers? wat zijn hun vragen? hoe staan ze er in? welk nieuw perspectief hebben we te bieden?. Ook om met elkaar te bepalen op welke manier we medewerkers mee konden nemen in het ontwikkeltraject en hoe we ons als team moesten ‘neerzetten’ en wat er van ons gevraagd zou worden in het proces. In het MT-ontwikkelprogramma hebben we gericht toe gewerkt naar de kick-off en het vervolg hierop.

Terugblik en opbrengst
We kijken als organisatie positief terug op het programma en de kick-off. Het MT is krachtiger in haar rol gekomen en manifesteert zich meer als team. Ook zien we dat de samenwerking tussen de ver-schillende afdelingen is versterkt. Onze kick off heeft voor mij bevestigd dat het een geschikt ‘instrument’ is als je een belangrijk organisatie(ontwikkelings)traject gaat inzetten. Daarmee markeer je een gezamenlijk begin, kun je duidelijk het ‘waarom’ duidelijk maken en een ‘mind-set’ creëren, en kun je de band onderling versterken. Een kick off is geen wondermiddel en zal altijd gevolgd moeten worden door een bijpassend traject. Wat ik het meest waardevol heb gevonden is dat we als organi-satie hebben laten zien verbonden met elkaar te zijn.

Nuth ontwikkelt door
Dit jaar gaat het (cultuur)ontwikkelprogramma door. Regelingen zijn inmiddels aangepast en bijbehorende onderliggende systemen zijn in belangrijke mate geïmplementeerd. Samen met de inspanningen en voortgang op ‘het mentale deel’ van de organisatieontwikkeling’, denk ik dat we belangrijke stappen hebben gezet ten behoeve van de dienstverlening naar onze burgers, bedrijven en instellingen. Het blijft zaak om onze organisatie continu in beweging en ontwikkeling te houden. De maatschappij verlangt dit immers van ons.

Eric van Mierlo, Algemeen Directeur/Secretaris Gemeente Nuth.